Typische Kenmerken Jongste, Middelste & Oudste Kind [Bizarre Patronen]

Wat zijn de eigenschappen en typische kenmerken van het jongste, middelste en oudste kind? Welke waarheden blijken keer op keer waar in ieder gezin? Lees verder en leer hier alles over…

Dit artikel gaat in op de volgende thema’s

• Het oudste kind syndroom.
• Is het oudste kind het knapste en slimmere kind?
• Wat is het verschil tussen oudste en jongste kind?
• Wat zijn de nadelen van het oudste kind?
• Wat is het jongste-kind-syndroom en het oudste-kind-syndroom?
• Wat zijn de kenmerken en voordelen van het middelste kind (het sandwichkind)?
• En nog veel meer?

Typische kenmerken van het jongste, middelste en oudste kind

Je kent het wel: bepaalde eigenschappen worden gezien als typisch voor het oudste kind. Deze heeft vaak de rol van mentor en is de wijste van het stil. Het jongste kind is juist vaak het luidruchtigste en het meest avontuurlijke, terwijl het middelste kind vaak wat ongezien blijft. Hoewel alle kinderen uniek zijn, kun je zeggen dat er bepaalde eigenschappen zijn dat een oudste kind vaker heeft dan een jongste kind. Datzelfde geldt ook voor middelkinderen.

Het een na jongste kind is het verloren kind.

Oudste kind kenmerken (eerstgeborene)

“Eerstgeborenen kunnen doelgericht, uitgesproken, koppig, onafhankelijk en perfectionistisch zijn. Belangrijkste trekjes van eerstgeborenen:

• Doorzetter
• Verantwoordelijk
• Rolmodel
• Vastberaden
• Regelaanhanger
• Harde werker
• Voorzichtig
• Bazig
• Tijdig

Middelste kind kenmerken

Als middelste kind in de geboortevolgorde van je broer of zus ben je waarschijnlijk creatiever omdat je jezelf hebt moeten leren hoe je verveling tegengaat. Dit zijn de belangrijkste geboortetrekjes van middelste kinderen:

• Aanpasbaar
• Sociale vlinder
• Dromer
• Vrijgevig
• Creatief
• Opstandig
• Competitief
• Grappig
• Groot onderhandelaar

Jongste kind kenmerken

Er wordt een lage mate van consciëntieusheid geassocieerd met het jongste kind, als gevolg van een gebrek aan verantwoordelijkheden en ouderlijke toegeeflijkheid ten opzichte van de verwachtingen. Als gevolg daarvan hebben ze de neiging om uit te blinken in gebieden die een sociale dimensie impliceren, maar kunnen ze altijd gezien worden (of zichzelf zien) als de ‘baby’.”

Smelser voegt daaraan toe: “Jongste kinderen kunnen charismatisch, creatief, ondeugend, onstuimig en afhankelijk van anderen zijn – eigenschappen die, als ze inherent zijn aan het kind, vaak worden versterkt door de communicatie en het gedrag van het gezin.” Want hoe oud het jongste kind ook wordt, het zal altijd één rol vervullen: de baby van het gezin zijn.

Belangrijkste kenmerken van jongste kinderen:

• Risiconemer
• Uitgaand
• Afhankelijk
• Volhardend
• Charmant
• Gemakkelijk in de omgang
• Vrijgevochten
• Verwend

Enigst kind kenmerken

Enige kinderen hebben andere invloeden, geen competitie tussen broers en zussen, en zijn de enige focus van ouderlijke investering. Als gevolg daarvan kunnen de verwachtingen en de druk van de ouders hoog zijn, wat hen naar eigenschappen drijft die ze delen met eerstgeborenen.

Maar omdat eniggeborenen geen broers of zussen hebben om mee te spelen of tegen te strijden, kunnen ze minder competitief zijn. Belangrijkste trekjes van enig kinderen:

• Volwassen
• Loyaal
• Onafhankelijk
• Zelfverzekerd
• Leider
• Voorzichtig
• Nieuwsgierig
• Gevoelig
• Terug

Jouw plaats in het gezin

Je plaats in het gezin zegt iets over je karakter, of je dat nu wilt of niet. De plaats in het gezin bepaalt voor een gedeelte ook de rest van je leven. Karakter heeft namelijk te maken met genen (de persoonlijkheid waarmee je bent geboren) en opvoeding (de persoonlijkheid die je is “aangeleerd). De opvoeding verschilt van kind tot kind. Als eerste kind ben je het kind dat de ouder tot ouder maakt: er worden veel verwachtingen op je gelegd om te presteren.

Hoe bijzonder ben je?

Logischerwijs krijgt het eerste kind de meeste aandacht. Dat heeft ermee te maken dat je nog geen broertjes of zusjes hebt: er is niemand om de aandacht mee te delen. Ook is alles wat je doet (leren lopen, leren praten, kruipen – zelfs op een potje poepen) nog bijzonder, omdat het de eerste keer is. Hoe verder je in de rij staat (tweede, derde, vierde kind) hoe minder bijzonder je bent. Ook moet je de aandacht van je ouders met meer kinderen delen.

Verantwoordelijkheid ligt bij de oudste

Het oudste kind heeft meegemaakt hoe de ouders voor de jongere kinderen hebben gezorgd. Als de ouders handen tekort komen, zal het oudste kind bijspringen om voor de kleintjes te zorgen, omdat dat precies is wat de ouders (de voorbeeldfiguren) ook doen. Hoe ouder je bent, hoe minder je zorg je zelf nodig hebt en hoe beter je voor de anderen zorgen kunt. Het gevolg is dat de oudste kinderen vaak de kleintjes bemoederen of bevaderen.

Het oudste kind is controlerend.

Stem van de ouders

Die bemoederende of bevaderende rol zet zich ook na de kindertijd door. Vaak neemt het oudste kind op latere leeftijd “de stem” van de ouders op: ze herhalen de lessen die de ouders altijd hebben gedeeld, terwijl de jongere kinderen hier wat minder ontvankelijk voor zijn. Als er een scheiding plaatsvindt, is de oudste meestal ook de persoon die bemiddelend optreedt.

Het ongeziene sandwichkind

“Sandwichkind” is een wat oneerbiedige naam voor het middelste kind. Dit is het kind in het midden. Als er drie kinderen zijn, is het tweede kind het Sandwichkind. Zijn er nog meer kinderen, dan zijn er meerdere Sandwichkinderen. De jongste wordt vaak vertroeteld en verwend, terwijl de oudste wordt klaargestoomd om aan de verwachtingen van de ouders te voldoen. Hierdoor heeft het middelste kind vaak het gevoel wat ongezien en opgemerkt te blijven.

Toch redt het Sandwichkind het prima

Hoewel het Sandwichkind vaak het idee heeft dat het nooit om hem of haar draait, redden ze het op latere leeftijd vaak prima. Dat komt onder andere omdat ze minder druk ervaren van de ouders dan de overige kinderen. Middelste kinderen hebben vaak eerder buiten de deur een relatie. Het middelste kind kan goed bemiddelen en gaat zowel met de oudste als de jongste door één deur. De situatie wordt natuurlijk weer anders als het een samengesteld gezin is.

Een samengesteld gezin

Een ingewikkelde situatie ontstaat als je bijvoorbeeld het oudste kind van je moeder bent, maar weer jonger dan de kinderen die haar nieuwe man heeft. Je zult misschien de druk voelen je verantwoordelijk op te stellen (omdat je dat gewend bent van voor de nieuwe samenstelling), maar tegelijkertijd zijn er kinderen ouder dan jij met meer levenservaring. Zij zullen het misschien niet pikken als iemand die jonger is dan zij zich bemoederend over hen opstelt.

Rol van het jongste kind

Het jongste kind kun je, op zijn of haar beurt, een beetje zien als de vrijbuiter. Het jongste kind wordt vaak een hoop vergeven. Er gelden over het algemeen minder regels voor de jongste, bijvoorbeeld omdat de ouders de ervaring hebben met eerdere kinderen dat streng zijn niet altijd werkt. Ook ligt er veel minder druk op de schouders van de jongste om enige verwachtingen waar te maken. De jongsten krijgen meer vrijheid en worden in feite minder opgevoed.

Creatieve vrijbuiters

Omdat de ouders uit ervaring weten dat ze zich minder snel druk hoeven te maken, zullen ze het jongste kind minder op de huid zitten. De jongsten krijgen de ruimte het leven op eigen initiatief te ontdekken. Hun creativiteit wordt veel meer aangesproken dan bij de oudere kinderen. Het gevolg is dat de jongste kinderen vaak kunstzinniger zijn dan hun broertjes of zusjes.

Wat nu als je het enige kind bent?

Wist je dat er in Nederland maar liefst één miljoen enig kinderen leven? Enig kinderen krijgen alle aandacht van zowel de ouders als de grootouders. Op het gebied van aandacht van ouders komen ze niets tekort, maar vaak missen ze wel het gezelschap van broertjes of zusjes. Op latere leeftijd – als de ouders zijn komen te overlijden – is er niemand over om herinneringen mee te delen en op te halen. Ook moeten ze alleen zorg dragen voor hun ouders.

Niet van elkaar kunnen leren

Broertjes en zusjes kunnen heel veel van elkaar leren. Als je enig kind hebt, heb je niemand van min of meer je eigen leeftijd om van te leren. Je moet alles helemaal zelf ontdekken en hebt alleen je ouders om op terug te vallen. Ook heb je niemand die je op bijvoorbeeld het schoolplein kan beschermen. Enig kinderen worden gezien als sneller volwassenen. Ze zijn meer met hun ouders in gesprek (als medevolwassenen) dan met leeftijdsgenootjes in het huis.

Is er een ideale plaats in het gezin?

Je zou kunnen zeggen dat de ideale plaats in het gezin eigenlijk niet bestaat. Iedere plek in het gezin heeft zijn eigen voordelen en nadelen. Het belangrijkste is uiteindelijk dat er mensen zijn die voor je klaar staan. Mensen op wie je door dik en druk kunt vertrouwen. Sommige gezinssituaties zijn een stuk aangenamer dan andere, waarin veel wrijving bestaat. Wat vooral van belang is, is de verhouding tot je ouders. De band met broers en zussen is dat ook.

Lees ook onze tips over deze aanverwante onderwerpen:

• Hoe kunnen kinderen veilig omgaan met social media? Ontdek het hier.
• Boost de fantasie van je kind met deze creatieve aanbevelingen.
• Het belang van risicovol spelen: waarom het essentieel is de ontwikkeling van je kind.
• Maak het zindelijk maken van je kind een fluitje van een cent met onze tips.
• Het perfecte bedritueel voor peuters: zo doe je dat!
• Mindfulness voor kinderen: waarom het goed is en hoe je het kunt introduceren.

Hopelijk kan je nu de kenmerken van je jongste, middelste en oudste kind herkennen.